Tại hội nghị lần này, WTO nhấn mạnh yêu cầu "kịp thời nắm bắt thời cơ và vận hội để tiến tới một thỏa thuận cuối cùng (về tự do thương mại) càng sớm càng tốt". Tuy nhiên, sau những tranh cãi liên miên, điều mà các nước thành viên đạt được chưa thể coi là bước đột phá. Một trong những vấn đề "nóng" nhất tại hội nghị lần này là chính sách bảo hộ nông nghiệp mà Liên minh châu u (EU), Mỹ và một số nước phát triển khác đang áp dụng. Yêu sách của nhóm nghèo là phải bãi bỏ chính sách này vào năm 2010 để tạo sân chơi công bằng cho tất cả các thành viên WTO. Cuối cùng, các bên đã đồng ý ghi vào bản thỏa thuận rằng tất cả các nước thành viên sẽ chấm dứt bảo hộ nông nghiệp vào năm 2013. Các quốc gia xuất khẩu bông ở Tây Phi cũng đạt được thành công khá lớn khi Mỹ và các nước giàu đồng ý chấm dứt chính sách trợ giá trong lĩnh vực này vào năm 2006. Bản thỏa thuận cũng đề cập đến việc bãi bỏ thuế và hạn ngạch đối với một số mặt hàng đến từ các quốc gia đặc biệt nghèo. Kế hoạch này dự kiến được áp dụng chậm nhất vào năm 2008 đối với 97% mặt hàng đến từ những nước nghèo nhất. WTO cũng thống nhất đưa ra thời hạn mới để gút lại kế hoạch cắt giảm thuế nhập khẩu, trợ giá nông sản và hàng công nghiệp là ngày 30.4.2006.
Sau nhiều căng thẳng, việc đạt được bản thỏa thuận "nháp" là niềm an ủi lớn đối với hội nghị tại Hồng Kông. Tuy nhiên, theo giới quan sát thì kết quả này vẫn chưa đáp ứng được kỳ vọng của các thành viên WTO là hoàn tất bản phác thảo chi tiết, tiến tới thông qua hiệp định tự do thương mại toàn cầu vào cuối năm tới. Các nước đón nhận kết quả của hội nghị lần này cũng với một thái độ chừng mực. Ấn Độ và Brazil, những "đại gia" của nhóm G-20, cho biết "đã chuẩn bị tinh thần" để chấp nhận một kết quả như thế này.
Trong khi các nhà đàm phán căng óc ra để tìm giải pháp thì bên ngoài hội nghị, ở nhiều khu phố chính của Hồng Kông, không khí cũng hết sức nóng bỏng. Các cuộc biểu tình phản đối toàn cầu hóa đã diễn ra dồn dập trong 2 ngày cuối. Ít nhất 70 người đã bị thương trong các đợt biểu tình này. Cảnh sát phải dùng hơi cay, vòi phun nước để chống bạo động và 900 người có hành động thái quá đã bị bắt. Mâu thuẫn bên ngoài hội nghị phản ánh đầy đủ những bất đồng giữa các thành viên WTO. Giới hoạt động đại diện cho các nước nghèo đấu tranh kêu gọi các nước lớn bãi bỏ chính sách bảo hộ, mở rộng cửa cho sản phẩm của các nước nghèo. Trong khi đó, nông dân từ các nước và liên minh giàu có như Hàn Quốc, Nhật Bản, EU thì kêu gọi duy trì chính sách bảo hộ vì sợ không thể cạnh tranh với nông sản giá rẻ đến từ các nước đang phát triển. Mâu thuẫn vẫn còn nhiều và việc giải quyết chúng là thách thức lớn đối với tiến trình tự do thương mại toàn cầu của WTO.
Đỗ Hùng
(Theo AP, BBC, CNN)
Bình luận (0)