Dạy con, là tự dạy mình

20/12/2007 23:14 GMT+7

Dạy con từ thuở còn thơ... Đúng là ông bà ta đã tổng kết như thế. Dạy con phải từ khi trẻ còn là tờ giấy trắng, chưa bị tiêm nhiễm những thói hư tật xấu. Bởi cái xấu dễ vào nhưng khó ra. Dạy con biết vâng lời người lớn là tốt, nhưng chỉ biết vâng lời không thôi thì chưa đủ. Bởi cuộc sống không phải chỉ có người tốt và điều hay. Bên cạnh người tốt còn bao kẻ xấu. Bên cạnh cái hay còn vạn điều tệ hại. Dạy con chỉ biết vâng lời có khi sẽ làm hại chính con mình.

Một đứa trẻ từ bé chỉ được nhồi vào đầu các công thức ngoan ngoãn, vâng lời, vâng lời, ngoan ngoãn, bỗng rơi vào một tình huống không chờ đợi. Thay vì ông bà cha mẹ, cô dì chú bác, láng giềng tốt bụng..., đứa bé bỗng gặp phải kẻ cướp ngoài đường. Thấy kẻ cướp hung hăng tàn ác, đứa trẻ càng khép nép hãi sợ, và càng khép nép hãi sợ thì càng ngoan ngoãn làm theo lời chúng, không dám ngay cả kêu cứu, đừng nói là cưỡng lại hay tìm cách bắt cướp.

Trong cuộc chiến tranh nhân dân ở miền Nam trước đây, trẻ em làm sao có thể ngoan ngoãn nghe theo tất cả những gì người lớn bảo. Nếu trẻ cứ ngây thơ trả lời những gạn hỏi của bất kỳ người lớn nào, thì những căn hầm bí mật đã không còn bí mật, những công việc bí mật đã có thể bị tiết lộ và mọi chuyện sẽ hỏng từ bên trong hỏng ra. Trẻ em thời chiến đã được dạy để tự phân biệt điều gì nên làm và điều gì không nên, người lớn nào có thể vâng lời và người lớn nào không nên nghe theo.

Độc lập suy nghĩ, biết tự phán đoán và rút ra kết luận, để tự xử lý ngay cả trong tình huống bất ngờ nhất, đó là điều cha mẹ nên tập cho con mình. Nghe một lời nói trái tai, phải biết lời lẽ ấy từ đâu mà có. Thấy một việc làm không bình thường, phải biết đằng sau việc đó còn ẩn giấu sự thực nào. Đừng bao giờ đóng đinh vào óc trẻ những định đề bất di bất dịch, những công thức cứng đờ, làm mất khả năng vận động trí óc và ứng biến linh hoạt, sáng tạo của trẻ. Ỷ lại vào kẻ khác, luôn nghĩ rằng sẽ có người gồng gánh tất cả mọi khó khăn trở ngại thay mình, đó là sản phẩm hoàn hảo của cách giáo dục nhồi sọ, lỗi thời và bị động một cách đáng thương.

Cuộc sống càng hiện đại càng đòi hỏi nơi mỗi người trí tuệ cao, ý chí kiên định và bản lĩnh hơn người để làm chủ bản thân và xã hội. Dốt thì phải học cho giỏi. Yếu thì phải mạnh lên. Nghèo thì phải tìm cách làm giàu... Chuẩn bị hành trang cho thế hệ mới đi vào tương lai làm sao có thể dễ dàng, đơn giản...

Ngay cả bậc mẹ cha, để dạy được con mình một cách hiệu quả, cũng buộc phải học lại nhiều thứ, trong đó, có những bài học lịch sử. Có thể học được bao điều từ tấm gương của cha con hai con người vĩ đại: Nguyễn Phi Khanh - Nguyễn Trãi. Lời Phi Khanh dặn con ngay ở ải Nam Quan, trên đường bị giặc lưu đày: Hãy trở về, trả thù cho cha - rửa hờn cho nước. Nguyễn Trãi đã thực hiện tốt nhất lời dạy của cha, đã phò Lê Lợi đánh tan giặc Minh, lấy lại giang sơn, lưu lại một bài học vàng son cho cả dân tộc Việt Nam sau này.

Camera

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.