Không làm việc cho nhà nước, sinh viên xuất sắc đi đâu?

Vì sao có thực trạng khó thu hút người xuất sắc ngay thời điểm tốt nghiệp vào cơ quan nhà nước?

Từ năm 2018, TP.HCM đã triển khai thực hiện chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên (SV) tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ theo Nghị định 140/2017 của Chính phủ. Đầu năm nay, theo báo cáo của Sở Nội vụ TP.HCM với UBND TP.HCM về thực hiện Nghị định 140/2017, từ năm 2018 đến thời điểm báo cáo, cơ quan hành chính ở TP.HCM chưa có trường hợp SV tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ được thu hút, tuyển dụng để đào tạo nguồn cán bộ.

TRIỂN KHAI 5 THÁNG, CHƯA CÓ SINH VIÊN ĐĂNG KÝ

Giữa năm nay, Ban Tổ chức Thành ủy TP.HCM tiếp tục triển khai xuống các trường ĐH tại TP.HCM về việc triển khai nhu cầu đăng ký tiếp nhận SV tốt nghiệp xuất sắc năm 2023. Nhiều vị trí việc làm cần tiếp nhận SV tốt nghiệp xuất sắc các năm từ 2022 đến 2025. Trong đó, với SV tốt nghiệp năm 2022 cần 117 người, năm 2023 cần 93 người và 2 năm tiếp theo cần trên 70 người. Cơ quan đơn vị cần tiếp nhận SV gồm ủy ban kiểm tra, nhiều quận - huyện trong TP, Liên hiệp hợp tác xã thương mại TP, Sở GD-ĐT, Sở GTVT… Yêu cầu ngành nghề với SV tốt nghiệp cũng đa dạng từ sư phạm, kinh tế, luật, công nghệ thông tin, ngành kỹ thuật… SV đăng ký nhu cầu dự tuyển các vị trí việc làm của các cơ quan, đơn vị tại TP.HCM cần tốt nghiệp ĐH loại xuất sắc, có kết quả học tập và rèn luyện xuất sắc các năm học của bậc ĐH, không quá 30 tuổi tính đến thời điểm nộp hồ sơ dự tuyển.

HÀ ÁNH

Trường ĐH Kinh tế - Luật (ĐH Quốc gia TP.HCM) đã có thông báo công khai trên trang thông tin điện tử về việc tiếp nhận SV khóa K19 và để SV các khóa sau tham khảo, nghiên cứu thông tin và chuẩn bị nếu có nhu cầu trong năm 2024, 2025. Tuy nhiên, dù được đăng tải từ cuối tháng 5 nhưng đến thời điểm này trường chưa nhận đăng ký nào của SV. Tình trạng tương tự cũng được ghi nhận tại trường ĐH khác, như Trường ĐH Luật TP.HCM.

Không chỉ SV đã tốt nghiệp, kết quả khảo sát gần 20.000 SV ĐH Quốc gia TP.HCM vào đầu năm nay cho thấy tỷ lệ SV xuất sắc muốn làm việc tại các cơ quan nhà nước còn thấp. Cụ thể, có 10,21% SV xuất sắc, 5,79% SV khá và 7,71% SV trung bình muốn làm cho các cơ quan nhà nước.

CHÍNH SÁCH KHÓ THU HÚT NGƯỜI XUẤT SẮC

Theo báo cáo của Sở Nội vụ TP.HCM với UBND TP.HCM về triển khai Nghị định 140/2017, có nhiều nguyên nhân được nhìn nhận. Trước hết, các đối tượng thu hút là những người có trình độ, kết quả học tập xuất sắc và đủ tiêu chuẩn là rất ít, tỷ lệ được thu hút không cao. Trong khi đó, SV tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ thường là những cá nhân có thành tích học tập, nghiên cứu khoa học xuất sắc nên có nhiều cơ hội nhận được học bổng ở trong và ngoài nước, chưa quan tâm nhiều đến thông tin tuyển dụng và làm việc cho cơ quan thành phố.

Mặt khác, các quy định về chế độ, chính sách tiền lương, thu nhập của đơn vị hành chính TP.HCM thấp hơn so với các đơn vị ngoài khu vực công dẫn đến khó phát hiện, tuyển chọn và giữ chân đội ngũ này.

Các nguyên nhân trên cũng là thực tế được ghi nhận từ chính các trường ĐH. Ông Nguyễn Thành An, Giám đốc Trung tâm quan hệ doanh nghiệp và hỗ trợ sinh viên Trường ĐH Luật TP.HCM, cho biết số lượng SV tốt nghiệp loại xuất sắc của trường không nhiều, như khóa gần nhất tốt nghiệp năm nay toàn trường chỉ có 4 SV xếp loại xuất sắc. Với tỷ lệ rất thấp, các SV này có những cơ hội lựa chọn nghề nghiệp tốt nhất. Ông An cho biết: "Các SV xuất sắc của trường thường đi du học sau ĐH ở nước ngoài hoặc làm cho các công ty luật đa quốc gia. Ngoài ra, chính Trường ĐH Luật TP.HCM cũng có chính sách thu hút giữ lại trường các SV này với chế độ đãi ngộ tốt".

ẢNH MINH HỌA: NGỌC DƯƠNG

Đồng quan điểm trên, thạc sĩ Cù Xuân Tiến, Trưởng phòng Tuyển sinh và Công tác SV Trường ĐH Kinh tế - Luật, cũng cho biết SV tốt nghiệp xuất sắc của trường chỉ chiếm 0,23%, với khoảng 4 - 5 người/khóa học. "Đặc biệt, các SV này ngay khi học năm thứ 4 đã được nhận vào làm việc cho các công ty đa quốc gia, tập đoàn lớn với thu nhập hấp dẫn. Do đó, các chính sách tuyển dụng SV xuất sắc vào làm việc cho các cơ quan hành chính nhà nước chưa thực sự thu hút sự quan tâm của các bạn", thạc sĩ Tiến chia sẻ thêm.

SINH VIÊN MUỐN CHỌN MÔI TRƯỜNG LÀM VIỆC NĂNG ĐỘNG HƠN

Ghi nhận từ thực tế cho thấy những SV tốt nghiệp hạng đầu các trường ĐH chưa quan tâm với các chính sách thu hút làm việc cho cơ quan nhà nước.

T.T, SV tốt nghiệp xuất sắc Trường ĐH Luật TP.HCM, cho biết đã tiếp cận được thông tin tuyển dụng của Ban Tổ chức Thành ủy TP.HCM dành cho đối tượng tốt nghiệp xuất sắc. Tuy nhiên, trong thời điểm trước mắt T.T chưa quan tâm tới việc làm việc trong cơ quan nhà nước và đã nhận việc tại một doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trước khi tốt nghiệp. "Cơ quan nhà nước cũng tốt nhưng mình hướng đến môi trường làm việc đa văn hóa và muốn bắt đầu sự nghiệp tại công ty đa quốc gia. Dù cơ quan nhà nước có chế độ đãi ngộ nhưng môi trường doanh nghiệp sẽ năng động hơn, được thoải mái thể hiện và phát triển bản thân hơn", T.T chia sẻ thêm.

N.T.C vừa tốt nghiệp xuất sắc Trường ĐH Tôn Đức Thắng và hiện được nhận vào làm việc chính thức cho một công ty nước ngoài từ trước khi nhận bằng tốt nghiệp. N.T.C cho biết chưa từng nghĩ tới việc trở thành công chức, viên chức nhà nước. Mong muốn của cựu SV này là đi làm và đi du học sau đó. "Ở thời điểm hiện tại khi tìm việc, điều mình quan tâm chính là môi trường làm việc, tiền lương và triển vọng phát triển của công việc đó trong tương lai", N.T.C chia sẻ.

P.H cũng vừa tốt nghiệp xuất sắc tại một trường thành viên ĐH Quốc gia TP.HCM và được một công ty nước ngoài nhận làm việc chính thức ngay khi có bằng tốt nghiệp. Trước đó, SV này đã thực tập tại doanh nghiệp từ năm thứ 3. "Dù thời điểm trước khi tốt nghiệp có băn khoăn giữa việc trở thành một nhân viên hải quan hay làm cho công ty nước ngoài, nhưng cuối cùng mình chọn nơi bắt đầu là môi trường làm việc có yếu tố nước ngoài năng động, chuyên nghiệp để học hỏi được nhiều hơn", P.H cho biết.