Mỹ đồng ý bán chiến đấu cơ F-16 cho Thổ Nhĩ Kỳ

Theo US News and World Report, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã phê duyệt thương vụ bán 40 chiếc máy bay chiến đấu F-16 và các thiết bị liên quan khác, trị giá 23 tỉ USD cho Thổ Nhĩ Kỳ. Động thái này diễn ra sau khi Thổ Nhĩ Kỳ gửi "văn kiện phê chuẩn" việc Thụy Điển gia nhập NATO cho Mỹ.

REUTERS

Là thành viên của NATO, Thổ Nhĩ Kỳ đã trì hoãn việc chấp thuận tư cách thành viên của Thụy Điển trong hơn một năm qua. Việc Mỹ không phê chuẩn thương vụ bán máy bay chiến đấu F-16 cho Thổ Nhĩ Kỳ được cho là nguyên nhân chính cho sự kéo dài này.

Mặc dù, chính quyền Tổng thống Biden đã ủng hộ việc mua bán này, nhưng một số nhà lập pháp đã phản đối vì lo ngại về vấn đề nhân quyền. Hôm 26.1, thượng nghị sĩ Mỹ Ben Cardin cho biết dù còn nhiều lo ngại, nhưng ông đã chấp thuận việc bán máy bay F-16 do các cam kết mà Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa ra để cải thiện hồ sơ nhân quyền. Ông nói thêm: "Tôi mong muốn bắt đầu chương mới trong quan hệ Mỹ - Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời mở rộng NATO và hợp tác với các đồng minh toàn cầu của Mỹ để chống lại các mối đe dọa an ninh". Quốc hội Mỹ có 15 ngày để phản đối, nếu không, hợp đồng sẽ chính thức có hiệu lực.

Sự chậm trễ của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc phê duyệt tư cách thành viên NATO cho Thuỵ Điển đã khiến Mỹ và các đồng minh NATO khác thất vọng. Hầu hết các thành viên NATO đều nhanh chóng chấp nhận cả Thụy Điển và Phần Lan gia nhập liên minh sau khi các quốc gia Bắc Âu này từ bỏ quan điểm trung lập quân sự của họ trong bối cảnh xung đột Nga - Ukraine bùng nổ vào tháng 2.2022.

Việc Thụy Điển chính thức gia nhập NATO hiện chỉ còn phụ thuộc vào Hungary, thành viên cuối cùng của NATO chưa phê chuẩn. Các quan chức Mỹ và NATO cho biết họ mong đợi Hungary hành động nhanh chóng, đặc biệt là sau quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong một diễn biến có liên quan, Canada khởi động lại việc xuất khẩu vũ khí sang Thổ Nhĩ Kỳ sau khi nước này phê chuẩn tư cách thành viên của Thụy Điển trong NATO, theo Reuters ngày 26.1.