Theo hãng tin AP, Iran hôm 18.11 đã bác bỏ thỏa thuận chuyển uranium ra nước ngoài xử lý, bất chấp lời kêu gọi từ Mỹ và các đồng minh mong muốn giải quyết trong hòa bình những tranh cãi về chương trình hạt nhân của nước này. Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) cho biết theo thỏa thuận, Iran sẽ đưa khoảng 75% uranium được làm giàu ở cấp độ thấp sang Nga và Pháp để chuyển thành nhiên liệu cung cấp cho một lò phản ứng nghiên cứu y khoa. Thay vì chấp thuận, Tehran lại đề nghị các nước mang nhiên liệu đã xử lý đến nước này để đổi lấy uranium và việc trao đổi phải được thực hiện trong phạm vi lãnh thổ Iran.
Trong phản ứng đầu tiên kể từ lúc Tehran từ chối thỏa thuận, ông Obama hôm qua tuyên bố: "Iran đã không cho thấy thiện chí chấp nhận thỏa thuận, vì thế chúng tôi đã bắt đầu thảo luận với các đối tác về những hậu quả (dành cho Iran)". Chủ nhân Nhà Trắng khẳng định thông điệp dành cho Iran là khi từ chối tận dụng những cơ hội như thế này, nước này sẽ khiến "nền an ninh của mình bị ảnh hưởng", theo hãng tin AFP. Tại cuộc họp báo ngắn ở Hàn Quốc, ông Obama nói những biện pháp trừng phạt mới nhằm vào Iran sẽ được soạn thảo "trong vài tuần nữa".
Các cường quốc đã cảnh báo nước Cộng hòa Hồi giáo này rằng họ có thể phải đối mặt với một loạt biện pháp trừng phạt nếu bác bỏ thỏa thuận, trong bối cảnh phương Tây lo ngại việc Iran bí mật phát triển vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, trong chuyến thăm Indonesia hôm qua, Ngoại trưởng Iran Manouchehr Mottaki tỏ ra xem nhẹ cảnh báo của ông Obama. Reuters dẫn lời nhà ngoại giao hàng đầu của Tehran tuyên bố: "Cấm vận là tác phẩm của những năm 60 và 70. Tôi nghĩ họ đủ khôn ngoan để không sai lầm trong quá khứ. Dĩ nhiên điều đó tùy thuộc vào họ". Trong khi đó IAEA khẳng định phương Tây sẽ không tán đồng ý tưởng trao đổi uranium lấy nhiên liệu dù ông Mottaki tuyên bố Iran đề nghị tổ chức các cuộc đàm phán mới xung quanh vấn đề này.
Trong tuyên bố đưa ra hôm qua, ông Obama cho biết ông vẫn tiếp tục hy vọng Iran sẽ thay đổi ý định, dù triển vọng cho một thỏa thuận mới đang mờ dần. Theo giới quan sát, bằng cách tỏ ý cho thấy các biện pháp trừng phạt đã được thảo luận trước khi Iran bác bỏ thỏa thuận, Tổng thống Mỹ dường như đã trù tính trước khả năng nước Cộng hòa Hồi giáo "giở quẻ" và đã chuẩn bị sẵn một kế hoạch ứng phó. Ông Obama cho Tehran thời hạn từ đây đến cuối năm 2009 để tỏ rõ thái độ hợp tác của mình vì Mỹ cũng cần có thời gian cho quá trình tập hợp các nước quanh một phản ứng chung với Iran. Trong lúc LHQ đang bận rộn với lịch trình soạn thảo biện pháp trừng phạt cứng rắn đối với CHDCND Triều Tiên thì việc đưa ra đối sách với Iran khó lòng hoàn tất trước mùa xuân năm tới.
Trùng Quang
Bình luận (0)