Giới phân tích cho rằng việc bổ nhiệm ông Saeed Jalili, một người thân cận với Tổng thống Ahmadinejad, thay ông Ali Larijani làm trưởng đoàn đàm phán hạt nhân của Iran có thể là dấu hiệu cho thấy Tehran sẽ có quan điểm cứng rắn hơn về chương trình hạt nhân bị phương Tây nghi ngờ là nhằm để sản xuất bom hạt nhân. Tuy nhiên, giới chức Iran hôm qua cho biết chính sách của Iran vẫn sẽ không thay đổi. Trước cuộc gặp Ủy viên chính sách đối ngoại EU Javier Solana, dự kiến bắt đầu vào 11 giờ đêm qua (giờ VN) ở Rome (Ý), ông Ahmadinejad đã bác bỏ những lời kêu gọi ngưng làm giàu uranium, đòi hỏi chính của HĐBA LHQ. "Chúng tôi muốn đàm phán, nhưng chúng tôi sẽ không thương thuyết với bất kỳ ai về quyền sở hữu công nghệ hạt nhân của mình", truyền hình Iran trích phát biểu của ông Ahmadinejad trong chuyến thăm Armenia. "Các chính sách hạt nhân của Iran không thay đổi dù có sự thay đổi Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia tối cao hoặc thậm chí là tổng thống". Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia tối cao là chức danh chính thức của ông Larijani trước đây và nay là ông Jalili.
Việc Iran từ chối ngừng làm giàu uranium, vốn có thể được dùng để sản xuất nhiên liệu cho các nhà máy điện, hoặc cũng có thể dùng để chế tạo nguyên liệu cho bom hạt nhân, đã khiến HĐBA LHQ áp đặt hai loạt biện pháp trừng phạt. Theo Đài CNN, Thủ tướng Anh Gordon Brown, tại một cuộc họp báo ở London vào hôm qua, tuyên bố rằng Iran đã vi phạm Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân. "Chúng tôi coi việc Iran định làm là nghiêm trọng, và chúng tôi sẵn sàng dùng các cách thức mà chúng tôi đã sử dụng cùng với các biện pháp trừng phạt về ngoại giao để xử lý vấn đề này", ông Brown nói.
Người phát ngôn của ông Solana, Cristina Gallach, cho biết sứ mệnh của ông Solana vẫn không thay đổi, tức là xem xét quy mô đàm phán chính thức với Iran liên quan đến yêu cầu của quốc tế rằng nước này phải ngừng các hoạt động hạt nhân gây tranh cãi. Theo Reuters, ông Solana đã trao đổi với các quan chức Mỹ, Nga và Trung Quốc nhằm chuẩn bị cho cuộc gặp với Iran. Một quan chức Mỹ cho biết ông Solana sẽ đưa ra "một đề nghị tương tự" với đề nghị của Tổng thống Nga Vladimir Putin, theo đó các cường quốc xây dựng cho Iran một hệ thống hạt nhân dân sự nhằm sản xuất điện năng nhưng không cho tiếp cận các khía cạnh "nhạy cảm hơn" của công nghệ hạt nhân. Liên quan đến việc Iran bất ngờ bổ nhiệm ông Jalili thay ông Larijani, bà Gallach cho biết EU "cởi mở với bất kỳ ai" mà Iran phái đến cuộc gặp.
Ông Larijani tháp tùng ông Jalili đến cuộc gặp gỡ với EU, nhưng một số quan chức Iran đặt nghi vấn về thời điểm bổ nhiệm ông Jalili. Nghi vấn càng tăng khi hôm qua Tổng thống Ahmadinejad rút ngắn chuyến thăm Armenia để về Tehran do có những diễn biến mới liên quan đến "tình hình chính trị trong nước". Các cường quốc đã đồng ý hoãn xem xét các biện pháp trừng phạt Iran cho đến giữa tháng 11 để xem Tehran có hợp tác với Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế hay không, cũng như để nghe báo cáo của ông Solana. Việc Iran vẫn đưa ra tuyên bố "cứng cựa" trước thềm cuộc gặp với EU đang đặt nước này trước chiều hướng phải gánh chịu những đòn trừng phạt nặng hơn của phương Tây.
Trùng Quang
Bình luận (0)