Câu chuyện ASIAD: Bản quyền phát sóng đi về đâu?

Nghe ngóng tình hình từ các nhà đài sẽ cho một kết quả: có bản quyền truyền hình ASIAD vào lúc này là hầu như vô vọng và dù trong môn bóng đá, đội Olympic VN và nữ có đi xa đến đâu, các VĐV của chúng ta có đạt chỉ tiêu về huy chương ở đại hội thể thao lớn nhất châu Á này hay không, chúng ta cũng không có cơ hội để xem trực tiếp họ thi đấu. Cái giá bản quyền hơn 7 triệu USD cho một đại hội thể thao lớn tầm cỡ châu lục chắc chắn là một trở ngại lớn đối với bất cứ kênh truyền hình nào ở VN. Vấn đề là ngay cả khi người hâm mộ có tha thiết mấy đi chăng nữa thì vào thời điểm hiện tại, với kinh tế khó khăn cũng không tha chính các kênh truyền hình, thì việc bỏ ra một khoản tiền lớn như thế là một điều vô cùng xa xỉ.

Việc này thực ra cũng không có gì mới, bởi từ nhiều năm trước, lãnh đạo các đài truyền hình cũng không úp mở rằng, có mua được bản quyền truyền thông các giải bóng đá quốc tế lớn cũng như giải thể thao lớn tầm cỡ châu lục và thế giới như Olympic hay Á vận hội, cũng không có cách nào bù lại được số vốn đã bỏ ra. Thế nên, tình trạng đến phút chót mới có bản quyền truyền hình, như World Cup 2018, hay phải thi đấu rồi mới mua được sóng, như ASIAD 18, rồi không biết xem ở đâu ở ASIAD 19 sẽ không còn là những điều xa lạ nữa. VTV, trên lý thuyết là một đài truyền hình với hệ thống kênh sóng phát toàn quốc, ngày càng tỏ ra không mặn mà với các giải đấu lớn cũng vì lý do tài chính. Việc World Cup nữ 2023, với sự tham dự lần đầu tiên trong lịch sử của đội tuyển nữ VN, không được phát sóng trên VTV mà lại ở Quốc hội TV và VTVcab là một ví dụ cho thấy sự thực tế của họ.

Các đài giờ đã tăng hơn về số lượng, nhưng chủ yếu hướng đến các bản quyền có tính dài hạn chứ không phải là các giải chỉ diễn ra trong một tháng đổ lại, rất khó lấy thu bù chi. K+ từ lâu gắn liền với giải Ngoại hạng Anh và gần đây là đua xe Công thức 1, các giải golf lớn; VTVCab mua bản quyền các giải vô địch quốc gia châu Âu và golf, quần vợt, bóng rổ nhà nghề; trong khi FPT Play, ngoài việc khai thác các giải Cúp châu Âu trong thời gian qua, đã bắt đầu mở rộng phạm vi ảnh hưởng bằng bóng đá châu Á và V-League. Còn việc kết nối, cộng tác với nhau để chia sẻ các khoản chi bản quyền, tóm lại cùng ngồi để tìm ra một giải pháp chung chưa bao giờ là việc đơn giản chỉ với thiện chí là đủ.

Thế nên, khi người hâm mộ cảm thấy bị bỏ rơi, họ đã tìm một giải pháp khác để giải quyết cơn nghiền: xem các kênh lậu. Và như vậy, họ đã đồng lõa với những kẻ ăn cắp bản quyền truyền hình, ủng hộ việc ăn cắp chất xám. Và thế là câu chuyện bản quyền lại rẽ sang một vấn đề nan giải khác, đòi hỏi các cơ quan có thẩm quyền phải vào cuộc. Mà mới đây, Bộ TT-TT đã tuyên bố, với những vi phạm trắng trợn của một số trang web, bộ này sẽ không dừng ở mức xử lý hành chính mà tiến tới mức xử lý cao hơn.